1. هدف و دامنه کاربرد:

روشی جهت اطمینان از آماده بودن دستگاه ها و ماشین آلات تولید، به منظور تحقق برنامه های تولید، جلوگیری از خرابی ها و نقایص ناشی از استفاده دستگاه ها، افزایش عمر مفید و بهره وری ماشین آلات و برگشت ماشین آلات به وضعیت آماده به کار در صورت وقوع خرابی های اتقاقی. این روش اجرایی کلیه دستگاه ها و ماشین آلات تولید و تاسیسات سازمان را تحت پوشش قرار می دهد.

2. مسئولیت:

مسئولیت اجرای این روش بر عهده واحد نگهداری و تعمیرات می باشد و سایر واحدها به عنوان همکار می باشد.

3. زیر فرآیندها :

1. استاندارد سازی
2. نت برنامه ریزی شده PM

( نظافت ، تعویض پیشگیرانه PM ، بازرسی Inspection ، تعمیرات اساسی Overhaul ، نگهداری و تعمیرات پیش بینانه PdM)

1. نگهداری و تعمیرات اضطراری EM

4. تعاریف:

نت اضطراری: به مجموعه فعالیت هایی که در صورت خرابی یا عملکرد نامناسب دستگاه اتفاق می افتد اطلاق می شود.

نت پیشگیرانه: مجموعه فعالیت های برنامه ریزی شده که به منظور بهبود عمر و جلوگیری از خرابی دستگاه ها انجام می گیرند.

نت پیش بینانه: مجموعه فعالیت های برنامه ریزی شده جهت بررسی شرایط کاری تجهیزات برای شناسایی و پیش بینی خرابی های احتمالی دستگاه ها در آینده نزدیک و دور.

نت اپراتوری: کلیه فعالیت های نگهداری و تعمیرات تعریف شده روزانه و هفتگی سبک که توسط اپراتور انجام می گیرد.

5. مرجع:

استاندارد سیستم مدیریت کیفیت ISO/TS 16949  2009

6. مستندات

7. ورود دستگاه جدید و استاندارد سازی:

8. نت پیشگیرانه و پیش بینانه:

9. نت اضطراری:

نمونه فرم رتبه بندی ماسین آلات درسیلوی گندم

تعاریف پایه انبار داری انبار چیست ؟ انبار محل و فضایی است که یک یا چند نوع کالای بازرگانی،صنعتی،مواد اولیه و یا فرآورده های مختلف درآن نگهداری می شود که بر اساس یک سیستم صحیح طبقه بندی و تنظیم می گردد. 1- نگهداری: نگهداری،یعنی حفظ و حراست با رعایت اصول ایمنی استاندارد شده 2- طبقه بندی: طبقه بندی یعنی کد گذاری بر اساس استانداردهای پذیرفته شده انبار از نظر فرم به سه صورت مي باشد: - انبارهاي پوشيده: اين مكان از تمام اطراف بسته وداراي سقف و وسايل ايمني كامل مي باشد. - انبارهاي سرپوشيده يا هانگارد: اين انبارداري سقف است ولي چهار طرف آن باز وفاقد حفاظ جانبي مي باشد. اين نوع انبارها،كالاها را فقط از باران وآفتاب حفظ مي كند. - انبارهاي باز يا محوطه: اين انبار به صورت محوطه مي باشد ومعمولا براي نگاهداري ماشين آلات ولوازم سنگين مورد استفاده قرار مي گيرد. تعريف انبارداري: عبارت از دريافت جنس يا كالا از خارج ( از قسمتهاي مختلف شركت ، ياديگران از خارج شركت ) و نگهداري آنها با توجه به قوانين انبارداري كه باعث سهولت در تحويل دادن ( صدور ) و تحويل گرفتن ( ورود ) با كمترين وقت و نيروي مورد نياز باشد و رسانيدن اجناس و كالاهاي مورد نياز قسمتها يا خريداران به آنها در حداقل وقت ممكن براساس مدارك و ضوابط قانوني . تعریف انباردار: كليه موجودي هاي مواد بايد تحت اختيار و ابواب جمعي يك انباردار مسؤل باشد.اين شخص بايد تجربه كافي در روشهاي انبارداري داشته،لياقت وكفايت اداره عمليات انبار را دارا باشد،در امانت و درستي او ترديدي نباشدو بتواند افراد تحت سرپرستي خود را به خوبي اداره كند. كار انبارداري يك شغل مهم و پرمسؤليتي است . اجناس و موجوديهاي انبار با يد تحت اختيار يك انبار دار مسؤل باشد . اگرچه اجناس يكي از مهمترين عوامل هزينه است كه به طور متوسط 55 درصدهاي تمام شده كالاي ساخته شده را تشكيل ميدهد . به همين جهت است كه مؤسسات صنعتي تا حدودي مجهز براي تدارك و خريد و انبار كردن مواد خواهد بود . موجودي هاي انبار با يد در محلهاي محفوظ و دور از خطر بطور منظم طوري نگهداري شود كه دسترسي به ان در موقع لزوم به آساني ميسر باشد. و اقدام راكد وزائد و ناباب انبار با رؤساي مسؤل بنگاه گزارش شود نوع و مقدار مواد و حداقل و حداكثر موجودي هر يك از اقلامي كه ميزان آن توسط مديران فني تعيين مي شود بايد پيوسته مطمح نظر انبار دار قرار گيرد . مسؤليت انبارداري را نبايد در اختيار اشخاص نا وارد به انبارداري مانند سركارگر يا سرپرست كارگاه محول نمود. بنابراين در امور تداركات انبارداري و امور مربوط به ذخاير و انبار كردن بايد اهميت بسياري داده شود . تعريف كمك انباردار : كمك انباردار كسي است كه علاوه برمهارت كار انبار مي تواند از عهده كنترل كالاهاي ورودي به انبار ، جابجايي و چيدن آنها ، انبار گرداني ، دادن اطلاعات به واحد سفارشات و تحويل كالاهاي اماني و رعايت اصول و مقررات انبارداري بر آيد. شرح و ظايف و مسؤوليت هاي انباردار به قرار زير است: - تميز و مرتب نگهداشتن انبارها - تحويل گرفتن مواد وارده به انبار پس از اطمينان از مطابقت آنها با مشخصات مندرج در برگ سفارش كالا و برگ رسيد كالا يا در اعلاميه بدهكار انبار. - قرار دادن مواد در جاي صحيح آنها در انبار. - مقابله مانده هاي كارتهاي انبار با موجودي هاي واقعي انبار. - ارسال تقاضاي خريد كالا به اداره خريد در مواقعي كه موجودي هر يك از اقلام به حد تجديد سفارش مي رسد. - ممانعت از ورود اشخاص غير مجاز به داخل انبارها . - صدور مواد از انبار در مقابل حواله هاي انبار كه به امضاهاي مجاز رسيده باشد. - صدور قبض انبار يا برگ رسيد جنس به انبار پس از تحويل گرفتن كالا - صدور حواله انبار هنگام تحويل دادن كالا - صدور فرمهاي مرجوعي، برگشت از خريد و ساير فرمهاي مشابه - ثبت مشخصات وتعداد اجناس وارد و صادر شده در دفاتر و كارتهاي انبار - طبقه بندي ، تنظيم وكدگذاري كالا و جنس - همكاري با حسابداري صنعتي و واحد سفارشها در مورد تعيين حداقل ،حداكثر ونقطه ي سفارش - حفظ وحراست اجناس و رعايت اصول ايمني در انبار - بايگاني اسناد و مدارك انبار - ارائه گزارشهاي لازم به مقامات ذيربط شرح وظایف اداره انبار مرکزی 1- اجرای سیستم صحیح انبارداری در مورد ورود و خروج هر نوع کالا با رعایت تشریفات اداری مربوطه 2- نظارت بر کلیه امور مربوط به تحویل و تحول کالا در انبار با توجه به روشهای علمی مورد عمل و ایجاد هماهنگی لازم 3- نظارت بر کار مسئولین انبار و انبارداران و راهنمایی آنان در مورد نحوه چیدن کالا، پیش بینی راه عبور و مرور و مراقبت و تخلیه و بارگیری و نحوه استفاده از وسایل اطفاء حریق و ایمنی انبار در مقابل حوادث غیر مترقبه 4- تهیه گزارشات لازم برای مقام مافوق در مورد لزوم هر گونه تغییر در محل انبار و یا تغییر سیستم انبارداری که موجب سهولت و بهبود روشهای انجام کار می گردد 5- مراقبت و نظارت در حفظ میزان متوسط موجودی انبار به نحوی که باعث تراکم بیش از حد کالا و یا کمبود کالا در انبار نگردد 6- نظارت و شرکت فعال در انبارگردانی سالیانه و یا ادواری و همکاری با مسئولین اعزامی ذیصلاح که به عنوان نماینده باید در جریان مراحل مختلف انبارگردانی موظفاً شرکت داشته باشند 7- بررسی و امضاء و تأیید صورتجلسه تنظیم شده توسط مسئولین انبار از نتیجه انبارگردانی 8- شناخت و آشنایی با طبقه بندی مواد مختلف از قبیل شیمیاییی، اداری، فنی، وسائل آزمایشگاهی و نحوه نگهداری و چیدن آن از نظر مکان مشخص در انبار و تنظیم حرارت یا برودت لازم برای پیشگیری از ورود خسارت به آنها 9- آشنایی و شناخت سیستم ها و روشهای طبقه بندی و کدگزاری و طرح استقرار کالا و آرایش انواع موجودیها با توجه به رعایت دستورالعمل نحوه نگهداری آنان که در بروشورهای شرکت تولید کننده کالا درج گردیده است 10- تهیه گزارش ادواری یا موردی از نحوه پیشرفت یا رکود و توقف فعالیت انبارهای واحد برای مقام مافوق 11- کنترل موردی، هر یک از اقلام انبار با کارت انبار و صحت از تعداد موجودی در دست هدف از ایجاد و تشکیل انبار ها : هدف از تشكیل وایجاد انبارها چه در سازمانهای دولتی و چه در بخش خصوصی، تامین و نگهداری كالاهای مورد نیاز سازمان است. وظایف انبارها به شرح زیر است: 1- برنامه ریزی و مراقبت برای حفظ مقدار موجودی هر یك از كالاهای مورد نیاز سازمان درحد مطلوب خود؛ همكاری و مساعدت در خرید وتامین وتهیه كالاها ودریافت كالاهای خریداری شده؛ 2- نگهداری كالا در انبار به نحو صحیح وتسریع در امر تحویل با رعایت مقررات 3- دستورالعملهای سازمان سازمان و محل انبارها سازمان و انبارهاي مؤسسات صنعتي با نوع صنعت و بزرگي مؤسسه و سياست اداره كنندگان آن بستگي دارد ولي بطور كلي ميتوان انبارها را از لحاظ سازماني به 2 نوع تقسيم كرد : انبارهاي مركزي يا اصلي و انبارهاي فرعي يا دستي. محل انبارها بايد طوري انتخاب شود كه حداكثر كارآيي و سرعت عمل را ممكن سازد. انبارها بايد حتي المقدور نزديك به محل رسيد و ارسال كالا باشد تا هزينه هاي نقل و انتقال به حداقل تـقليل يابد در عين حال بايد انبار طوري وقع شده باشد كه به آساني در دسترس كليه قسمتها و به خصوص قسمتهايي كه مواد سنگين يا پر حجم مي كنند باشد . در كارخانه هاي بزرگ كه تعداد دواير زياد است انبارها را نميتوان در محلهايي قرار داد كه هم در نزديكي دايره رسيد كالا قرار گرفته و هم به كليه دواير مصرف كننده نزديك باشد تا تحويل مواد به آساني ميسر گردد . به اين جهت غالبا لازم است انبارهاي فرعي داير نمود كه براي تحويل مواد به قسمتهاي به خصوص كارخانه مناسب باشند . و در اين صورت انبار مركزي مواد و مصالحي را كه هر يك از انبارهاي فرعي براي تحويل به حوزه عمل خود لازم دارند هر چند يكبار به آن انبارها صادر ميكنند . در اين شرايط حتما بايد كمك انباردارها مسئول انباردار كل باشند تا بتوان سياست خريد ، انبار كردن و صدور مواد از انبار را در تمام مؤسسه هماهنگ و يكنواخت نمود . انبار قطعات ومواد اوليه در واحدهاي توليدي معمولا زير نظر مدير فني كارخانه قرار دارد و در بعضي از كارخانه ها ‌،انبار مستقيما زير نظر مدير كارخانه انجام وظيفه مي نمايد. درسازمانهاي بزرگ صنعتي، واحد انبار داراي مديريت مستقلي است كه مستقيما زير نظر مدير عامل قرار دارد وتحت نظر مدير انبار نيز انبارهاي مختلفي مانند انبار مواد، قطعات وابزار الات كه هر يك از آنها داراي مسئول مي باشد انجام وظيفه مي كنند. در سازمانهاي دولتي وغيرانتفاعي، معمولاواحد انبار تحت نظر تداركات و يا كارپردازي كه خود اين واحدها نيز يكي از واحدهاي تابعه امور اداري محسوب مي شود مي باشد. تشكيلات داخلي انبارها تقسيم بندي داخلي انبارها : قفسه ها و محفظه‌هاي محتوي مواد انبار بايد در راهروي مشخص قرار گرفته باشند تا دسترسي به آنها به آساني ميسر باشد. در بسياري از موارد ممكن است لازم باشد راهروهاي كافي براي عبور وسايل گذاشت و برداشت مواد در داخل انبار تعبيه شود ، در اين صورت بهتر است خطوط سفيدي در كف انبار نقش شود كه محل محفظه‌ هاي مواد مختلف را مشخص نمايد. تعریف طبقه بند ی به تقسیم انواع كالاهای موجود به گروهها یا دسته هایی كه دارای صفات مشترك یا کاربرد مشترك باشند((طبقه بندی ))گویند. در طبقه بندی كردن باید به نكات مهم زیر توجه كرد: 1- برای كلیه كاركنان انبار ساده و قابل فهم باشد 2- با احتیاجات مختلف سازمان منطبق و هماهنگ باشدونیاز آنها را به راحتی تامین كند 3- انعطاف پذیر بوده وبا تغییرات كاهش یا افزایش تعداد اقلام كالاهای مورد نیاز قابل تطبیق باشد انواع طبقه بندی كالاها عبارتند از: 1- طبقه بندی كالا های مورد نیاز سازمان 2- طبقه بندی كالاهای موجود در انبار 3- طبقه بندی كالا در سطح مواد مورد نیاز صنایع كشور یا طبقه بندی استاندارد 4- طبقه بندی كالا بر اساس طرحها و برنامه ها 5- طبقه بندی كالا بر حسب مراحل انجام كار و زمان مصرف انواع موجوديهاي انبار اجناس وكالاهاي موجود در انبار اعم از موسسات توليد يا غيرتوليدي را مي توان به پنج دسته به شرح زير تقسيم نمود: 1- مواد خام يا مواد اوليه از اين مواد براي توليد كالا استفاده مي شود. 2- مواد ولوازم مصرفي مواد ولوازم مصرفي به موادي اطلاق مي شود كه به طور غيرمستقيم در توليد كالا دخالت دارد و يا در سازمانهاي توليدي براي انجام خدمات جانبي مورد استفاده قرار داده مي شود. اين مواد بر اثر مصرف از بين مي رود مانند كاغذ و مداد و يا وسايل بسته بندي در سازمانهاي توليدي. 3- مواد ولوازم درجريان ساخت به موادي كه مقداري تغييرات در مواد اوليه ي آن داده شده ولي هنوز به صورت كامل ساخته نشده است مواد ولوازم در جريان ساخت گويند. 4- كالاي تمام شده به كالاهايي گفته ميشود كه از نظر ساخت به مرحله ي تكميلي رسيده و قابل عرضه به بازار باشد. 5- اجناس خريداري شده جهت فروش اين سري از اجناس شامل اجناسي هستند كه بدون هيچگونه تغييري در آنها به بازار جهت فروش عرضه مي گردد وبه طور موقت در انبار نگهداري مي شود. مانند انبار فروشگاهها وموسسات. کدگذاری و فواید آن ایجاد رویه وسیستمی كه به وسیله آن اطلاعات و نشانه های مورد نیاز از شخصی به شخص دیگر یا از نقطه ای به نقطه دیگر به صورت خلاصه منتقل شود كد گذاری گویند. مهمترین فواید سیستم كد گذاری عبارتند از: 1- جلو گیری از نوشتن جملات طویل و توصیفی وشناسایی كردن ساده ودقیق كالاها؛ 2- استاندارد كردن كالا ها و كمك به جمع آوری صحیح آمار و اطلاعات آماری ومحاسباتی؛ 3- ثبت عملیات واردات و صادرات كالاها ونگهداری حساب دقیق مو جودی انبار توسط ماشینهای الكترونیكی پیشرفته؛ 4- صدور سفارش خرید به طور ساده و مطمئن ودقیق وپیگیری ساده تر امور و سهولت برنامه ریزی و كنترل . روش های کدگذاری در انبار ها 1- روش اعداد گروهی ؛ 2- روش اعشاری یا روش دیویی؛ 3- روش حروفی یا الفبایی؛ 4- روش نیمونیك یا روش استفاده از حروف اول نام كالاها؛ 5- روش مخفی؛ 6- روش كدینگ ویژه؛ 7- روش كدینگ استاندارد ؛ 8- روشMESC ((material Equipment Standard & Code کد گذاری کالا به روش سیستم MESC دراین سیستم كه روش كد گذاری جدیدی به شمار می آید هر قلم كالا توسط یك عدد ده رقمی نشان داده می شود. برای كلیه اقلام مصرفی و مورد مصرف آینده صنعت، یكصد(00تا 99) گروه پیش بینی شده است. هر گروه مشتمل بر یكصد گروه فرعی (00تا 99) و هر گروه فرعی نیز شامل یكصد گروه فرعی دیگر می باشد. علاوه بر آن می توان به هر یك از تركیبات این شش رقم ، اعداد (000-999) یك عدد سه رقمی را اضافه كرد.اجزا تشكیل دهنده نه رقم اول mesc به ترتیب زیر نشان دهنده موارد زیر می باشند: نمودار_______مشخصات كالا__________فرعی تر_______فرعی_______اصلی سیستمهای اطلاعاتی انبارها منظور از سیستم اطلاعاتی ، ایجاد روشی سیستماتیك ومنطقی است كه انجام دادن عملیات تهیه ونگهداری جنس را از مرحله درخواست اجناس تا مرحله تهیه كامل وتحویل به مصرف كننده میسر می سازد. متداول ترین فرمهای مورد استفاده در سیستم اطلاعاتی انبار به شرح زیر است: 1- كارت انبار: ا ز این فرم برای ثبت كلیه نقل انتقالات مربوط به موجودی استفاده میشود و توسط انبار دار تهیه میگردد. 2- برگ درخواست جنس از انبار: از این فرم برای دریافت كالا از انبار استفاده میشود و توسط مصرف كننده پر میگردد. 3- حواله انبار (برگ مصرف كالا این فرم هنگام تحویل كالا به متقاضی تنظیم شده و توسط انباردار پر می شود. 4- حواله انبار محصول :این فرم برای تحویل كالا از انبار محصول به خریدار صادره شده و در قسمت انبار محصل یا فروش تنظیم می شود. روش های مختلف انبار كردن كالاها (موجودیها) 1- انبار كردن به ترتیب حروف یا شماره با در نظر گرفتن حداكثر موجودی 2- انبار كردن به ترتیب حروف یا شماره با در نظر گرفتن حداقل موجودی 3- انبار كردن به ترتیب ورود كالا(موجودیها) 4- انبار كردن به ترتیب ورود با در اختیار داشتن سیستم شماره قفسه نكات مهم در چیدن اجناس در انبار 1- استفاده حداكثر از فضای بالا سری 2- استفاده از فضای خارج ساختمان 3- رعایت اندازه اجناس 4- انبار كردن عمودی 5- فاصله قفسه ها 6- در نظر گرفتن فصل مصرف 7- در نظر گرفتن محل اندازه گیری و توزین روش های مختلف استفاده از اجناس آن 1- سیسثم فایفوFIFO 2- سیستم لایفوLIFO در روش اول جنسی كه اول وارد شده اول خارج و مصرف می شود و در روش دوم جنسی كه آخر از همه وارد شده اول مصرف می شود.استعمال روش لایفو نادر بوده و غالبا فایفو را به كار میبرند كه به چند طریق عملی است: الف)روش دو كارتی: این روش وقتی قابل اجرا است كه اجناس دارای بسته بندی بزرگ باشندیا در ظروف بزرگ قرارداشته باشند. در این صورت برای هر بسته دو كارت نوشته می شود كه یك كارت به بسته مربوطه چسبانیده شده و كارت دیگر را انبار دار نگه می دارد و در هنگام درخواست انباردار از روی كارت های معین می داند كدام بسته باید اول از انبار خارج شود. ب)روش فاصله توقفی: در این روش بین پارتی جدید و قدیم ده سانتیمتر فاصله می گذارند تا از هم جدا باشند و این فاصله را فاصله ((توقفی))می نامند. پ)روش قوه ثقل: بعضی از اجناس را می توان در سیلو های مخصوصی نگهداری کرد. ت)روش متحرک : این روش اکثرا بهترین راه انجام سیستم فایفو است. به این طریق که در محل مخصوص هر جنس را از یک طرف برداشته و اجناس تازه وارد را به طرف دبگر اضافه کند. ث)روش مساحت دوبل: در این روش برای هر جنسی در انبار دو برابر مساحتی را که لازم داردتعیین می کنند. روش های حمل و نقل کالا حمل و نقل کالا جزئی لا ینفک انبار است و هر حمل و نقل به منزله هزینه برای سازمان می باشد.انواع روش های حمل و نقل عبارتند از: 1- نقاله ها (حرکتهای افقی ،مورب) 2- جرثقیل ها (حرکتهای عمودی و جابجایی در فضا) 3- ارابه های دستی (حرکتهای زمینی و جابجایی در طول محیط کارخانه) 4- ماشین های صنعتی (لیفتراک) 5- پالت ها (سکوهای کوچک فلزی یا چوبی به ابعاد مختلف)